Bà Nội Của Tĩnh Tĩnh - Chương 3
7
Ba rời lúc chập tối, cũng giống như ba năm , ông chịu ở dù chỉ một đêm. Cô Trần ăn mặc sang trọng, càng tạm trú .
Tôi vốn đã quyết định, nếu ba mẹ đã chọn cần , thì cũng sẽ coi họ như xa lạ.
khi bóng lưng ba khuất dần, vẫn buồn đến rơi nước mắt.
Tôi ba bỏ rơi thêm một lần nữa.
sợ bà nội buồn, ôm bó củi, lẩn đống củi mà .
Tôi còn nhớ mang máng một vài chuyện thời thơ ấu.
Tôi nhớ hồi học mẫu giáo, lần làm mẹ giận, sợ bà mắng nên trốn lưng ghế sô pha.
Tôi xổm đất lén lau nước mắt, và chính ba là đầu tiên tìm thấy .
Ông cầm trong tay một viên kẹo – giống như lúc , bà cầm một nắm đầy kẹo, tìm thấy , nhét đầy túi , ôm lòng.
Giọng bà trầm nhẹ an ủi , giống như tiếng kinh Phật mà lạc lối khi quỳ tượng Phật.
Đó là âm thanh trong trẻo và thiêng liêng, đủ để sưởi ấm trái tim: “Tĩnh Tĩnh, tối nay bà làm sủi cảo cho con ăn nhé?”
Bà biết những lời dí dỏm, cũng biết những câu văn vẻ êm tai.
Bà đưa tình yêu sâu nặng của hòa những lời giản dị nhất:
“Tĩnh Tĩnh, bà làm món ngon cho con ăn nhé?”
“Tĩnh Tĩnh, bà may cho con chiếc áo bông nhé?”
“Tĩnh Tĩnh, tuyết lớn thế , để bà đưa con học nhé?”
“Khi học đến câu trong Tựa bài Hạng Tích Hiên ‘Mẹ gõ cửa hỏi: Con lạnh ? Có đói ?’, trong đầu chỉ là hình ảnh khuôn mặt bà với nụ đầy nếp nhăn và đen sạm vì nắng.”
Đó là dáng vẻ của bà, khi thì vác xẻng, khi thì ôm bó củi, khi thì xách giỏ đầy cỏ dại.
Bà luôn giữ lời hứa, tối hôm đó, bà thật sự làm món sủi cảo mà thích nhất.
Ở làng , làm sủi cảo là công việc phức tạp và tốn nguyên liệu. Chỗ thịt làm nhân chỉ trong một lần làm đủ cho hai bà cháu ăn hơn chục bát mì thịt quý giá.
Vì thế, bà chỉ gói sủi cảo cho ăn dịp Tết Nguyên Đán và Tết Trung Thu, bà rằng đó là biểu tượng của sự đoàn viên và sức khỏe.
Khói bếp từ từ bay lên, ánh hoàng hôn vẽ nên đường viền của ngọn núi xa.
Tôi chảy nước mũi giúp bà nhóm lửa, bà đùa trêu : “Lát nữa con đừng gói sủi cảo nhé, bà sợ con gói cả nước mũi đấy.”
Câu khiến bật , cảm giác đau đớn trong lồng ngực cũng tan biến ngay lập tức.
Bà tiếp tục với bằng giọng điệu nhẹ nhàng: “Nếu tối nay ba con ở , thì bữa sủi cảo sẽ là một bữa đoàn viên đấy.”
Khoảnh khắc đó mới nghĩ, ông là ba của , mà cũng là con trai của bà.
Sự vắng mặt của cha, và sự vắng mặt của đứa con trai duy nhất, lẽ đều đau đớn.
Bà của , cũng cần an ủi mà.
Vì , liền quả quyết : “Hai bà cháu cũng coi như là đoàn viên ! Chỉ hai chúng ăn thôi, nếu ba ăn bữa ngon , thì đó là do ông phúc!”
Bà theo , ánh nắng cuối cùng khuất dãy núi, và màn đêm xanh thẳm buông xuống.
Bà ơi, Tĩnh Tĩnh đã lớn , con sẽ cùng bà chống đỡ gia đình .
8
Khi học lớp 5, đã thể tự quản lý tiệm tạp hóa.
Lúc đó, bà nội còn bán thuốc lá, rượu và đồ ăn vặt, thường các chú bác trong làng đến mua đồ.
Tôi tính tiền nhanh, tan học là trong tiệm tạp hóa, học bán hàng.
Mỗi hôm đều căn giờ bà sắp về khi làm đồng, sẽ khóa tiệm và nhóm lửa nấu cơm.
Hàng xóm láng giềng đều khen ngoan ngoãn, rằng bà đã già, nên giúp bà làm nhiều việc hơn.
Chỉ bà nghiêm mặt trách họ: “Đứa trẻ ngoan của tập trung học hành! Các đừng dạy nó làm đồng!”
Có những lúc thực sự ngạc nhiên về sự kiên định của bà trong việc học hành.
Bà rõ ràng từng rời khỏi vùng núi sâu , từng những câu như “ sách để thay đổi số phận”.
Ngược , điều bà nhiều nhất lẽ là những lời như con gái lấy chồng sớm, cần học nhiều.
bà một lòng một học, thi đại học, trở thành phố lớn.
Bà với : “Con tự phấn đấu.”
Bà : “Con vốn là đứa trẻ thành phố, để con chịu khổ ở quê, giờ chỉ thể dựa con tự bước ngoài lần nữa.”
Tôi kìm cảm giác cay đắng trong lòng.
Năm xưa, bà đã vất vả nuôi ba thành sinh viên đại học, chắc cũng suy nghĩ như .
Không ai sinh đã biết làm cha làm mẹ, nhưng trong việc nuôi dạy con cái, bà luôn giữ trong lòng sự day dứt. Chính vì cảm giác day dứt đó, bà làm hơn nhiều bậc cha mẹ khác.
Tôi đặc cách trung học, nên năm lớp 6 khá rảnh rỗi, thể giúp cô giáo Dương dạy tiếng Anh cho học sinh lớp .
Cô giáo Dương là những quan niệm “con gái nên ít học, lấy chồng sớm” trong gia đình làm hại.
Vì khi dạy tiếng Anh cho , cô khỏi tiếc nuối: “Hồi học cấp ba cô học giỏi lắm, tiếng Anh của mọi đều kém, chỉ cô là học . Nếu cô thể thi đại học, cô lẽ đã đậu đại học Bắc Kinh .”
Tôi đã một vài lời đồn đại, khi đó để ép cô từ bỏ việc học về nhà, mẹ cô thậm chí đã dọa t//ự t//ử.
Vì gia đình cô đã sắp xếp cho cô một mối hôn nhân – đàn ông đó chỉ trình độ tiểu học, nhưng nhà nhiều cừu, tương đối giàu .
Những đứa trẻ ở nông thôn phần lớn đều chất phác và gắn bó với gia đình.
Đặc biệt là các bé gái, tình cảm dành cho mẹ là sự quyến luyến, chứa đựng đầy sự đồng cảm – họ biết mẹ đã chịu đựng bao nhiêu đau khổ xã hội phong kiến, họ biết rằng cho đến cuối cùng, mẹ vẫn luôn vì gia đình mà làm lụng ngừng.
Còn ba cô, lạnh lùng đến mức dùng lời đe dọa “đuổi khỏi nhà” để ép mẹ cô nhất quyết đưa cô về.
Rõ ràng đó là mâu thuẫn giữa hai mẹ con, nhưng cuối cùng mọi tổn thương đổ lên vai họ.
Vì cô giáo Dương đành lòng, sự phản đối của các thầy cô giáo cấp ba, cô vẫn chọn về lập gia đình.
Cô chút giống với bà nội của , luôn giữ chặt các cô gái trong gia đình, nhiều lần nhắc nhở rằng nhất định học hành chăm chỉ, thi đỗ đại học.
nghĩ rằng sự cố chấp của cô Dương còn sâu sắc hơn của bà nội .
Vì trong đó, còn chứa đựng cả giấc mơ dang dở của đời cô.
Cô còn ghen tị với – đây là lớn đầu tiên ghen tị với chính bản thân , chứ như những đứa trẻ khác ghen tị vì nhà tiệm tạp hóa.
Cô với : “Em may mắn lắm, gặp một như bà nội em, một lòng một lo cho em. Nên em biết trân trọng, khi đỗ đại học, công việc và kiếm tiền, nhất định hiếu thảo với bà nội.”
Lúc đó gật đầu thật mạnh, đến mức còn lời nào để diễn tả quyết tâm của nữa.
Bà ơi, bà thấy , vì bà mà con đã trở thành mà khác ghen tị .
Trong khi con đã ghen tị với những đứa trẻ khác vì bố mẹ chăm lo suốt bao nhiêu năm, thì giờ cũng ghen tị với con .
9
Tôi học cấp hai ở một ngôi trường cách nhà xa, nhà sâu trong thung lũng, còn trường học ở đỉnh núi, leo bộ mất hơn hai tiếng đồng hồ.
Những ngọn núi cao nguyên Hoàng Thổ, lớp chồng lên lớp khác, cao đến mức khiến kinh hãi, bên cạnh con đường hẹp là một vách đá
Chúng đã làm biết bao nhiêu bài tập, biết bao nhiêu dặm đường, chỉ để vượt qua những dãy núi sâu thẳm vô tận , gánh vác lấy số phận của cả gia đình, chỉ mong cho thân của cuộc sống hơn một chút mà thôi.
Bà nội vẫn luôn đặc biệt như thế, bà làm cho mấy đôi giày vải đế dày, là vì sợ đường núi đau chân.
Mùa hè thì còn đỡ, những sườn núi trồng vài mẫu đào lông, những bông hoa màu hồng trắng nở đất vàng, bầu trời xanh biếc, tiếng hát dân ca của ông lão chăn cừu vang vọng khắp mấy thung lũng.
Chỉ sợ những lúc mưa lớn, con đường nhỏ trở nên lầy lội, ai dám , buộc đường vòng, mất thêm nửa tiếng mới về tới nhà.
Nếu về nhà muộn buổi tối, sẽ kịp giúp bà làm việc nữa.
Khó khăn nhất là mùa đông, nhiệt độ xuống âm hai mươi độ, mặt đất đóng băng cứng thua gì mặt hồ băng, lạnh khó .
Cho đến một ngày tháng Chạp, tuyết rơi dày, vội vã về nhà, kịp hãm khi xuống dốc, trượt xuống khe suối và làm thương cánh tay. Bà nội sợ hãi đến mức dám để học về nhà nữa, bà bảo sẽ để ở ký túc xá.
Tôi lãng phí tiền, đến khi lên lớp 8, bà đã âm thầm dành tiền để ở ký túc xá.
Sau khi nộp tiền ký túc cho giáo viên chủ nhiệm, tiễn bà khỏi cổng trường, buổi chiều còn tiết học nên dám quá xa.
Tôi tựa cổng trường, bầu trời tháng chín trong xanh, bà len lỏi giữa mấy gốc cây du, bóng cây lốm đốm nhuộm cả mái tóc bạc trắng của bà.
Tôi chợt nhận lưng của bà đã còng nhiều.
Bà dường như mắt ở lưng, biết rằng vẫn đang dõi theo bà, bỗng nhiên đầu .
Vừa lùi, vẫy tay với , bà lớn tiếng gọi: “Tĩnh Tĩnh! Mau về học ! Bà về nhé!”
Khoảnh khắc đó, đôi mắt bỗng cay xè, mũi cũng nghèn nghẹn, kiềm mà trào nước mắt.
Vậy là kể từ giờ, ngắm dáng lưng nhỏ bé đó nữa.
Tôi nghĩ đến cái nắng nóng như thiêu đốt, bà đã dậy từ bốn giờ sáng để bắt đầu cho hai con lừa, năm con gà và một con lợn ăn, đun nước nóng và ngay lập tức đồng nhổ cỏ, thu hoạch nông sản đã chín.
Đó là 20 mẫu đất, rộng, từ khi ở nội trú, tất cả đều dựa một bà.
Bà còn trông coi tiệm tạp hóa, lo đồ ăn, quần áo cho .
Năm nay, bà đã gần 70 tuổi .
Vì những căn bệnh nghiêm trọng mà bấy giờ bà chịu đựng đều là do bao năm tích tụ mà thành.
Những việc nặng nhọc, cùng với những nỗi khổ tâm mà bà bao giờ thốt , đã đè nặng lên phụ nữ vĩ đại .
Đến mức từng những suy nghĩ mơ hồ rằng:
Giả sử những năm đó, dành quá nhiều công sức cho việc học, mà chia sẻ thêm việc nhà, liệu khiến bà sống với lâu hơn .
nếu thực sự từ bỏ việc học để làm việc, lẽ dù bà sống lâu hơn, bà cũng vui vẻ.
Đôi khi còn trách số phận công bằng.
Trên đời quá nhiều chuyện khó vẹn cả đôi đường, nhưng chỉ mong bà khỏe mạnh và thể học đại học.
Thế mà về phía ba mẹ , những đã làm bao điều thất đức, sống vô tư, còn sống thoải mái.